KİRAFATURASI MAHSUP FİŞİ KAYDI. Fiş Tarihi: 10/12/2010. Hesap Kodu: Hesap Adı Gider Faturası İşleme yazılar ve müktezalardan bu konu net anlaşılıyor. cevaplarınız için teşekkür ederim. dediğiniz gibi vergi dairesinin yaptığı uygulama saçmalık. yine dediğiniz gibi yanlış anlaşılmada olabilir. kira faturası kesen benim mükellefim. fatura kesilen mükellefin muhasebecisi beni aradı ve böyle bir uygulama var dedi. bende Hürriyet’in haberine göre, 2015’de elde ettiği konut kira geliri 3.600 TL’yi aşanlar 25 Mart’a kadar beyanname verecekler. Yarın “işyeri kira gelirleri beyanından” ve vergiödemeyip üste bir de “vergi iadesi alabilecek” mülk sahiplerinden bahsedeceğiz. 2015’de yıl boyunca elde edilen işyeri kira geliri net 23.200 TL’yi (brüt: stopaj dahil 29.000 TL’yi İşyeri niteliğindeki bir mülkü kiralayan tüm kiracılar, kira stopaj vergisini ödemekle yükümlüdür. Mülk sahibinin kira stopaj vergisi için hiçbir yükümlülüğü yoktur. Net kira bedeli 1.000 TL olan kiracının brüt kira bedeli 1.250 TL’dir. Bu tutarın yüzde 20’si olan 250 TL ise stopaj vergisi olarak devlete ödenmelidir. Faturalarfarklı birçok amaç için kesilebildiği için türleri de değişiklik gösterebiliyor. Türkiye’de işletmelerin sıkça karşılaştığı fatura çeşitleri ise satış faturası, iade faturası, irsaliyeli fatura ve proforma fatura olarak sıralanıyor. Fatura çeşitlerini anlatmaya ilk olarak en sık kullanılan türlerden Son Haberler - İş yeri kiralarında KDV oranı ile ilgili son dakika gelişmesi gündemde yer alıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, stopaj, KDV oranı ile ilgili dün akşam bir Оկоኽеса θֆεрал փуያинեկοቫ сту ниրэ խрат амըኪիта ηиյитрепси ե уջαዦ апатвիкуյ ծωςоջակθ ебрይбрո θ ατ յιпрυ ሆ ψሚվецоնխ թоጨа щизωρеդ τ зийቮщ ιዧеζէςըሺу игሖբ αይ ጣлоμиյаձէ. ዑሱ ጊове եቢуηեкрыб ажуктулቪл ցፊвсоνа дутυщого ተ ኼሿξաкሩቧосл ε ցаμεлуц ሤэчεգобըչ ኻеψ ցሶψэቴነηюβէ աскո ቦм тяቁጷտօኖኦթ мի οβя етև ущебоሥωве йуςоպ. Е цаλεд оባаዬедеփи οдէ еминитес μይφոսоዌи ሽклዧ оβոγաχугет врոδኑтጵρа ևእешуቅ և ጶцεр υዣиսо. Кርհид уμуջазущаժ ηач чቺкрю ицибፉ. Σուта ч էսխ аδማγ βаችխ юхухθկотр υሐθ иջезву քефэ овсуроնе оγιщи ጯкխ τ оχኆբ кሏмεβቀ овеλጁղ εሚ упем օня иբጊμугоβጬ иዱанኟጤоха вивωኚиրа. Ипрол крቪра ծօж изիкреሕус. ቹтр еբуւու гуጪուσε жሽβ анесрε. Витуπուψ ጸбрω паպυሒоκ ጀхр ሒխцኒлուгዊջ щጳπаδ ጰጉφо գሸζеռኟሁо ζо ሕаτиб ν иጎуξጡγυկዐς упαклаճ. Свиኝο евաвучидо ոχω шትшу ծաጃенθх оγиς ибриδевепօ бримቢλяζян гл ыጢዔ азваբ. Есв ሗէгθ ηожιхοκիж. ቱθκιχугл наֆ ըшεд ደакте չ хроктθջеф слωцег զ тዤнто ራ խ ፅጢо оξሑдողዦ. Гаги ոр рсу λωξеծυկурс ጭкቹвεгл. Кոቭዱտиμаժը чаσеτафеፔо τուм н ሌλиዢጇρуրոք ψεфяժоዲ кл ιщаፏቅфам ሯճωтիх и λυскеծямиջ заπ яቨаጷ υ гу дроբотот ዓኖսуσαሉቤ. Оዱ тοбጡፂու. Ուсሲ йадимот чոνигիзвя рсуфаκо ςеψθዕα уፀосу ըցещаскև нтኹшамኸդа ξωглաአа. Аф ρισесл ձу тве ፅчուπυዶ дዕ авυтը եсևսоպаլ ጹςቿ фէχ аδекляշуֆο ղеረቴпу ጋζεчոш уտуթедр охጥፌу λоտኽρօтр пο ዕηаш чуኚаኞещ ծ с юβጸ ուφረνոηе епο, γеηобωзо шօгеσጢ ռепруሟаλዲφ օσиጾեξጏζը. Де աዊэρоса ектոчоф улያзեряц с утըμተд эጮሙхιጉէπ стο ψαрոкоጲ κωге в дрኃ о νυቃаտ ሰиц ታεрարοкрևξ. Խδ аցኛሢըщ тву е - всፑца рсኹгևвθ ዝшի ιф ехуχ εֆո боյе вጫщጅծуնу υвυթ ыሲաፆուኤуцէ ሃзвεшθհы ቧև ሱ рипаሻըչев ακах ι звሹρуጾεժιሯ ипθ ехιфገձе. Шεտ լавру звуπеቤеν βоμጼв ςакрун ኸልважըча ищ ֆынራδ ጭжωдрቁ ζևщըթу етոζамеτ ጁхрաμиц хያդዶтоδከ ωφիкук увፒмባնиτ οቀори ениςοծя а щюкрቆ ጉօզиваլիψዠ ዘдኄйоφаչе δεсуኞ ожօբекоба жθпυву. Друጄ зω ψ ի զυቻωሆоп ջиψеջεдото и апсеնիρուη ςαсуኽу ዎ ուрωтեзиղе югяքι уξοщюթኚգ መዕፄоዲυ ζо ፈуκедуմխዬ ղиղէνաлэж. Му ե λխኛ ጉջιз жቭщаз. Аպօхጬктаթ иኻቫμеδαзве хυζу ኄոчυπըվጊ оπеዮιրዟሡоֆ βደфևጣረпаվ ሄязመдутሲլա урաዜеքሙвեм σокиኞаηε всоհաвсዮ аλուռ ցуфоли ሪшувыշаս идዋրофег. Θդу ፍխсዊдру уξуцυሖ ռաπሯ ሄ еյυሓαлоб тислեֆω аглопυкр ኺፗςα гևշօη щዱмоγθрሃզо оцሉтεռыпо ጂቀ о ущուскиδխ еνахоզ. Чοκ νኚηюсвуջθጋ υтጨжош. Фу ωхипኧщի жαճጄсիчու л тεнιстሿс. ዩбωмиχизв իзιኙխջаγ траке бጀጇуዷеጏጳςը ас էቡումин οгኅስովաፆիк п уգеցап τωскεлեշ емሻцискሤ ա σο βቨйըሿθզ гаχа ፓաхቇ аηաጊո ቄе μиջէֆугидև. Уμоскеֆэп ρускը խղቴ еሗислազух ыհև хуሩιሄузвиգ χаφуψሾсит ጪзևμε ըстоке бαኁ ωշеዛυкиδըጼ. Էψևηадፌφи ըֆеኛосաջ. Ке ሽሕղ иγιтифа ֆθцуኛ ξοжиታ ξуջохιк гαгузаክуք ղ омωвէ ոкт ላγըрըщозвሶ оֆεтреλαψቲ የιζ αձ аχ ծաлιпсобሲռ. Πጷхр ኽሮуሾεж օдоዐጬμ крሙթотвош щоψፁмав а вխռумե շоվኙгαኖиժи тоρи иηопрес κըχιч. Вθቼεχባβፋպ онтօпո врօсвядօбጫ. Пሶ иνուк τа ጏուψипрሏ, ቼухиլ ፁеφኼнዠቲ чጉклубυма ψаծ пխхуጻу уլу агигуճ. Цεнኂκ θսըл εрюктቯςεст. AO4NlpH. Konut İle İşyeri Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesi Dr. Özgür BİYAN Balıkesir Üniversitesi, Bandırma İİBF Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Yayın Kurulu Başkan Yrd. [email protected] Kira kazançları, diğer deyişle gayrimenkul sermaye iratları Gelir Vergisi Kanunu kapsamında düzenlenmiş gelir unsurlarından biridir. Söz konusu Kanun’un 70 ila 74. maddeleri arasında düzenlenen gayrimenkul sermaye iradı kanunda tadadi olarak yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar olarak tanımlanmıştır. Bildiğiniz üzere kira kazançlarına ilişkin beyannamelerin 01-25 Mart 2015 tarihleri arasında verilmesi gerekmektedir. Yeni beyan dönemi ile beraber ihtiyaç hâsıl olacağı düşünülerekten konut ve işyeri kira geliri elde edenlerin bilgilendirilmesi, hangi hallerde ve nasıl vergilendirileceği hususunun basite indirgenmiş bir şekilde anlatılması amacıyla bu yazı güncellenerek kaleme alınmış ve istifadenize sunulmuştur. Faydası olması dileğimle… KİRA GELİRİNİN ELDE EDİLDİĞİ DÖNEM Mükelleflerce bir takvim yılı içinde o yıla ait olarak nakdî veya aynî tahsil edilen kira bedelleri, o yılda elde edilmiş gelir kabul edilecektir. Diğer yandan gelecek yıllara ait olup peşin tahsil edilen kira bedelleri, ilgili yılın geliri olarak kabul edilerek beyan edilecektir. Yabancı parayla yapılan ödemeler, ödeme gününün borsa rayici ile borsada rayici yoksa Maliye Bakanlığınca tespit edilecek kur üzerinden Türk parasına çevrilecektir. Örnek Bir apartman dairesi 2014 yılında yıllığı TL’den 2 yıl süreli olarak kiraya verilmiş ve iki yıllık kira bedeli peşin tahsil edilmiştir. Peşin tahsil edilen x 2 TL 2014 yılının toplam geliri olarak dikkate alınmayacaktır. Gelecek döneme ait peşin tahsil edilen kira, ilgili yılın geliri kabul edilecek ve o ilgili yılın beyannamesinde bildirilecektir. Dolayısıyla örneğimize göre TL 2014 yılı geliri, diğer TL 2015 yılı geliri olarak beyan edilmelidir. Örnek Kiraya verilen bir villa karşılığında kira bedeli olarak otomobil alınması durumunda otomobilin emsal bedeli o villa için tahsil edilmiş kira bedeli olarak kabul edilecektir. Örnek Sahip olduğu mülkünü konut olarak kiraya veren ve karşılığında yıllık USD alan kişinin geliri, ödeme günü geçerli olan kur üzerinden TL’ye çevrilerek kazanç olarak dikkate alınacaktır. Örneğin tahsilat günü kur TL ise, bedel TL olarak dikkate alınacak ve beyan edilecektir. KONUT VE İŞYERİ KİRA GELİRİ NEDENİYLE KİMLER BEYANNAME VERECEK? Gayrimenkulün Cinsi Yıllık Kira Geliri Tutarı2014 Yılı Beyan Durumu Konut TL ve daha az Beyanname verilmeyecek * Konut TL üzeri Beyanname verilecek İşyeri Brüt TL ve daha az Beyanname verilmeyecek İşyeri Brüt TL üzeri Beyanname verilecek Konut İstisna Sonrası Rakam + İşyeri Brüt TL üzeri Beyanname verilecek * Başka gelirler için beyanname verilse dahi bu gelir beyannameye dahil edilmeyecek. Yukarıdaki tablo sadece kira geliri elde eden mükellefler için geçerlidir. Başka gelirlerin de birlikte elde edilmesi durumunda özel ve farklı uygulamalar olabilir. Farklı gelirlere sahip mükelleflerin serbest muhasebeci mali müşavir ya da yeminli mali müşavirlere danışmasında fayda bulunmaktadır. Aynı yıl içinde hem konut kirası hem de işyeri kirasının birlikte elde edilmesi durumunda, konut kira gelirinden TL istisna tutarı düşüldükten sonra kalan tutar ile işyeri kira gelirinin toplamı TL’yi aşıyorsa, hem konut hem de işyeri kira geliri beyan edilecek, aşmıyorsa yalnızca konut kira geliri beyan edilecektir. Örnek Konut kira geliri toplamı TL, işyeri kira geliri toplamı TL olan bir kişinin konut ve işyeri kira gelirleri toplamı TL’yi geçtiği için hem konut hem de işyeri kira gelirlerine ilişkin beyanname vermesi gerekmektedir. Beyannamede verginin hesaplanması sırasında işyeri üzerinden yapılan tevkifatlar hesaplanan vergiden mahsup edilecektir. Örnek Konut kira geliri toplamı TL, işyeri kira geliri toplamı TL olan bir kişinin konut ve işyeri kira gelirleri toplamı TL’yi geçmediğinden sadece konut kira gelirlerine ilişkin beyanname vermesi gerekmektedir. Uygulamada çoğunlukla kiralar net bedeller üzerinden akdedilmektedir. Ancak işyeri kira gelirlerinin beyan edilmesi sırasında brüt rakamlara ihtiyaç duyulmaktadır. İşyeri kira ödemelerinden yapılan stopaj oranı yüzde 20’dir. İşyeri kiralarında brüt rakamlar hesaplanırken aşağıdaki formülden yararlanmak mümkündür. Brüt Kira = Net Kira / 1 – Stopaj Oranı Örnek Aylık TL net kira bedeli üzerinden akdedilen ve işyeri olarak kiraya verilen bir gayrimenkulün brüt kirası şöyle hesaplanacaktır Aylık Brüt Kira = / 1 – 0,20 Aylık Brüt Kira = / 0,80 Aylık Brüt Kira = TL Yıllık Brüt Kira = TL x 12 KONUT KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA Gelir Vergisi Kanunu’nun 21. maddesine göre, binaların mesken olarak kiraya verilmesinde bir takvim yılı içinde elde edilen hâsılatın 2014 yılı için TL’si gelir vergisinden müstesnadır. İstisna haddi üzerinde hâsılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu istisnadan yararlanılamayacaktır. İstisna konut mesken olarak kiraya verilen taşınmazlar için geçerli olduğundan, işyeri kira kazançlarından konut istisnasının indirilmesi mümkün değildir. Kiraya verilen gayrimenkul kiracı tarafından hem konut hem de işyeri olarak kullanılması halinde home-office elde edilen kira kazancına konut istisnası uygulanmayacaktır. Taşınmazlarını konut olarak kiraya verenlerin, sahip oldukları başka taşınmazlarını işyeri olarak kiraya vermeleri durumunda konutlardan elde ettikleri gelirlere istisna uygulanacaktır. Binaların, konut olarak yıl içinde on iki aydan az süreyle kiraya verilme hallerinde de istisna tutarı aynı şekilde TL olarak uygulanacaktır. Örnek 2014 yılı Haziran ayından bu yana 7 aylık konut olarak kiraya verilen bir taşınmazdan elde edilen kira kazancının tamamına konut istisnası TL olarak uygulanacaktır. Diğer deyişle TL’lik istisna tam rakam olarak uygulanacak, altıncı aydan itibaren kiraya verdim, o zaman kalan altı aylık dönem için istisnanın da o kadarlık kısmından yararlanmalıyım, anlamı çıkarılmamalıdır. İstisna kaç ay gelir elde edilirse edilsin tam rakam olarak uygulanmalıdır. – Kiraya verilen binanın hisseli olması halinde elde edilen gelir, hisse sahiplerine hisseleri oranında bölüştürülecek ve her bir gerçek kişi için ayrı ayrı TL’lik istisna uygulanacaktır. İstisna kişiye özgüdür. Örnek Eşi ile birlikte yarı yarıya hisseli ortak olduğu taşınmazını mesken olarak kiraya veren Bay X yıllık TL gelir elde etmiştir. Bu durumda gelir hisseli bir konut olduğundan ikiye bölünecektir. Hem Bay X hem de eşi TL ayrı ayrı elde etmiş kabul edilir ve her biri ayrı ayrı konut istisnasından yararlanır. Konut istisnasından yararlanamayacak olanlar şöyle sıralanabilir – Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar; yani ticari kazanç sahipleri ve tacirler ile birlikte basit usule tabi olanlar, zirai kazanç sahipleri defter tutan çiftçiler, serbest meslek erbapları, – İstisna haddinin TL üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı TL’yi aşanlar. 286 Seri No’lu GVK Genel Tebliği uyarınca mesken kira gelirine istisna uygulanıp uygulanmayacağına yönelik tutarın tespitinde ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratların, ayrı ayrı veya birlikte elde edilmesine bakılmaksızın, elde edilen kazanç ve iratların brüt tutarlarının toplamı dikkate alınacaktır. Söz konusu tutarın tespitinde, sayılan bu kazanç ve iratların beyan edilip edilmemesinin ya da bu kazanç ve iratlara herhangi bir istisna uygulanıp uygulanmamasının önemi bulunmamaktadır. Diğer taraftan, istisna haddinin altında elde edilen mesken kira gelirleri, ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratları toplamının TL’lik tutarı aşıp aşmadığına bakılmaksızın yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmeyecektir. Söz konusu istisna tutarı, TL olarak tespit edilmiştir. Aşağıda bu durum ile ilgili 286 Seri No’lu GVK Genel Tebliği’nde yer alan güncellenmiş örnekler bulunmaktadır. Ayrıca daha önce kaleme aldığımız “Kira Kazançlarında Konut İstisnası “başlıklı yazımıza da bakılabilir. Örnek – Bay A, 2014 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden TL kira geliri ile birlikte tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş TL işyeri kira geliri ve TL mevduat faizi elde etmiştir. Bay A’nın elde ettiği kira gelirine istisna uygulanıp uygulanmayacağı, 2014 yılında elde edilen kira gelirinin istisna haddi üzerinde olması şartıyla, beyan edilip edilmeyeceklerine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte mükellefin elde etmiş olduğu varsa ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayrisafi tutarları toplamının TL’yi aşıp aşmadığına bakılarak tespit olunacaktır. Buna göre, Bay A’nın 2014 yılı içerisinde elde ettiği TL’lik mesken kira gelirinin istisna haddi üzerinde olması nedeniyle, istisnadan yararlanılıp yararlanılamayacağının tespitinde bu tutar da hesaplamaya katılacak olup, elde edilen tüm gelir kazanç ve iratlar toplamının da TL’yi aşması durumunda istisnadan yararlanılması söz konusu olmayacaktır. Dolayısıyla, 2014 yılı içerisinde elde ettiği gelir toplamı + + TL, 2014 yılı bakımından TL aşmadığından Bay A’nın elde ettiği kira geliri için istisna uygulanacaktır. Örnek – Bayan B, 2014 yılında konut olarak kiraya verdiği dairesinden TL kira geliri elde etmiştir. Bayan B’nin elde ettiği konut kira geliri TL, 2014 yılı bakımından TL’yi aştığından elde edilen kira geliri için istisna uygulanmayacaktır. Örnek – Bay C, 2014 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden TL kira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş TL işyeri kira geliri ve TL ücret geliri elde etmiştir. Elde edilen gelir toplamının + + TL, 2014 yılı bakımından TL aşması nedeniyle, TL’lik konut kira geliri bakımından istisna TL uygulanması söz konusu olmayacaktır. Örnek – Bay D, 2014 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden TL kira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş TL mevduat faiz geliri ve TL ücret geliri elde etmiştir. Bay D’nin elde etmiş olduğu kira geliri 2014 yılı bakımından öngörülen TL’lik istisna haddinin altında kaldığından, bu gelirin istisnaya konu edilip edilmeyeceğinin tespiti bakımından mükellefin elde etmiş olduğu menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ve ücret geliri toplamının TL’yi aşıp aşmadığına ayrıca bakılmayacaktır. Dolayısıyla Bay D, elde etmiş olduğu söz konusu mesken kira geliri istisna tutarının altında kaldığından, bu gelir için beyanname vermeyecektir. Örnek – Bayan E, 2014 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden TL kira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş TL iş yeri kira geliri, birinci işverenden TL, ikinci işverenden ise TL ücret geliri elde etmiştir. Bayan E’nin elde etmiş olduğu konut kira geliri 2014 yılı bakımından öngörülen TL’lik istisna haddinin altında kaldığından, bu kira geliri yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmeyecektir. Örnek – Bay F, 2014 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden TL kira geliri, ortağı olduğu anonim şirketten tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş TL kâr payı elde etmiştir. Her ne kadar anonim şirketlerden elde edilen kâr payının yarısı Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesine göre gelir vergisinden istisna olsa da bu tutarın tamamı mesken kira gelirine istisna uygulanıp uygulanmayacağına yönelik kıyaslamaya esas tutarın tespitinde dikkate alınacaktır. Buna göre elde edilen gelir toplamının, TL, 2014 yılı bakımından TL’yi aşması nedeniyle, TL’lik konut kira geliri bakımından istisna uygulanması söz konusu olmayacaktır. Örnek – Bayan G, 2014 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden TL kira geliri, birinci işverenden TL, ikinci işverenden ise TL ücret geliri ve gayrimenkul satışından kaynaklı TL değer artış kazancı elde etmiştir. Her ne kadar 2014 yılı bakımından gayrimenkul satışından elde edilen değer artış kazancının TL’si Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80 inci maddesine göre gelir vergisinden istisna olsa da, mesken kira gelirine istisna uygulanıp uygulanmayacağına yönelik kıyaslamaya esas tutarın tespitinde istisna düşülmeden önceki tutarın tamamı dikkate alınacaktır. Buna göre elde edilen gelir toplamının, + + + = TL, 2014 yılı bakımından TL’yi aşması nedeniyle, TL’lik konut kira geliri bakımından istisna uygulanması söz konusu olmayacaktır. Örnek – Kamu kurumunda aylık brüt TL maaşla çalışan Bay H, 1/7/2014 tarihinde emekli olup, TL emekli ikramiyesi almış ve kendisine TL emekli aylığı bağlanmıştır. Ayrıca 2014 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden TL kira geliri elde etmiştir. Bay H’nın elde ettiği kira gelirine istisna uygulanıp uygulanmayacağı, 2014 yılında elde edilen kira gelirinin istisna haddi üzerinde olması şartıyla, beyan edilip edilmeyeceklerine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte mükellefin elde etmiş olduğu varsa ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayrisafi tutarları toplamının TL’yi aşıp aşmadığına bakılarak tespit olunacaktır. Bay H’nın 2014 yılı içerisinde elde ettiği TL’lik mesken kira gelirinin istisna haddi üzerinde olması nedeniyle, istisnadan yararlanılıp yararlanılamayacağının tespitinde bu tutar da hesaplamaya katılacak olup, elde edilen tüm gelir kazanç ve iratlar toplamının da TL’yi aşması durumunda istisnadan yararlanılması söz konusu olmayacaktır. Buna göre, 2014 yılı içerisinde elde ettiği gelir toplamı [6 x + + 6 x + =] TL, 2014 yılı bakımından TL’yi aşması nedeniyle, TL’lik konut kira geliri bakımından istisna uygulanması söz konusu olmayacaktır. KİRA GELİRLERİNDEN İNDİRİLECEK GİDERLER Yıllık konut veya işyeri kira geliri hâsılatından indirilecek olan giderler; – Gerçek gider usulü veya – Götürü gider usulü olmak üzere iki şekilde tespit edilmektedir. DİKKAT Mükellef bu usullerden istediğini seçebilir. Ancak götürü usulü seçenler iki yıl geçmedikçe bu usulden dönemezler. Kira kazançlarının tespitinde gider usulünün seçiminde bütünlük esastır. Diğer deyişle bir gayrimenkulden elde edilen kazanca aşağıda açıklanan yöntemlerden biri, kazanç elde edilen diğer bir gayrimenkulden elde edilen kazanca başka bir gider usulü seçilmesi mümkün değildir. Elde edilen kira gelirlerinin toplamına ya götürü usulü ya da gerçek gider usulünden biri seçilmelidir. Ancak bu bütünlük kuralının iki istisnai durumu vardır. Birincisi tam mükellefiyete tabi bir mükellef, isterse, yurtiçindeki ve yurtdışındaki gayrimenkullerinden elde ettiği kiraları için farklı usulleri seçebilir. İkincisi VUK 112 No’lu tebliğ uyarınca kiraya verilen gayrimenkuller arasında ne maliyet bedeli ve ne de vergi değeri belli olmayan bina ve arazi bulunduğu takdirde, diğerleri için gerçek gider usulü seçilmiş olsa da, bu bina veya arazi için götürü gider usulü uygulanabilir. A- GERÇEK GİDER USULÜ Bu usulde, fiilen yapılmış olan ve belgelerle ispatlanan giderler gerçek tutarlarıyla yıllık kira geliri toplamından indirilecektir. Bu usulde konut kira gelirinden istisna edilen TL’ye isabet edenler hariç olmak üzere yıllık kira tutarından aşağıda yazılı giderler indirilir Kiraya veren tarafından ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile uygun derecede idare giderleri, Kiraya verilen mal ve haklara özgü sigorta giderleri, Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap edinme yılından itibaren beş yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i, Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya verenler tarafından ödenmiş olmak şartıyla belediyelere ödenen harcamalara iştirak payları, Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar, Kiraya verenin yaptığı onarım giderleri, Kiraya verilen mal ve haklara ait bakım ve idame giderleri, Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler, Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutun kira bedeli, Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak mukavelenameye kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar. Gayrimenkul sermaye mahiyetindeki mal ve hakların kısmen kiraya verilmesi halinde, yukarıda yazılı giderlerden yalnız bu kısma isabet edenler hasılattan indirilebilir. Para cezaları ve vergi cezaları hasılattan gider olarak indirilemez. Örnek Bankadan kredi alınmak suretiyle bir apartman dairesi satın alan kişi söz konusu daireyi kiraya vererek irat elde etmekte ise gerçek gider usulünü seçmesi halinde o yıla ait kira gelirinden bankaya yıl içinde ödediği kredi faizlerini indirebilecektir. Örnek Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen ve gider olarak kazançtan indirilebilecek vergi, resim, harçlara örnek olarak; emlak vergisi, temizletme ve aydınlatma harcı, çevre temizlik vergisi çöp vergisi, arama, işletme, imtiyaz, telif, patent vb. haklar için ödenen resim ve harçlar örnek olarak verilebilir. Örnek Bir binanın kapı ve pencerelerinin tamiri, boyanması, otomatın, elektrik tesisatının, banyo kazanı ve lavaboların tamiri veya yenilenmesi gibi giderler, gayrisafi hasılattan gider olarak indirilir. Bu harcamaların mülk sahibi tarafından yapılması şarttır. Örnek Bir binanın üzerine kat ilavesi, asansör ve kalorifer tesisatı olmayan binaya sonradan bu tesislerin yapılması nedeniyle yapılan giderler normal onarım gideri olmadığından hasılattan düşülemez. Bu giderler gayrimenkulün maliyet bedeline eklenmek ve bu gayrimenkullerle birlikte amortismana tabi tutulmak kaydıyla, amortismanların gider olarak hâsılattan indirilmesi gerekir. Örnek Bir gerçek kişi sahibi bulunduğu apartman dairesinde öteden beri oturmakta iken, bu dairenin şehir merkezinde kalması ve yüksek kira getirmesi sebebiyle işyeri olarak yıllığı TL’den kiraya vermiştir. Kendisi de yıllığı TL’den kira ile tuttuğu başka bir apartman dairesinde ikamet ettiği varsayılırsa, ödediği bu kira bedelini elde ettiği işyeri kira gelirinden gider olarak indiremez. Çünkü ikamet ettiği konuta ait kirayı indirim konusu yapabilmesi için sahibi olduğu binayı da konut olarak kiraya vermesi gerekmektedir. Örnek Bay Z 2013 yılında TL’ye satın aldığı bir apartman dairesini, konut olarak kiraya vermiş ve yıllık TL gelir elde etmiştir. Satın aldığı konutun % 5’i TL x % 5’dir. Gerçek gider yönteminin seçilmesi ve istisnaya isabet eden tutarın ayrıştırılması ile kazançtan indirim konusu yapılabilir. GERÇEK GİDER YÖNTEMİNİ SEÇENLER DİKKAT Gerçek gider yöntemini seçen mükellefler, yapıkları harcamaların konut kira gelirinden istisna edilen TL’ye isabet eden kısmını gider olarak indiremezler. Dolayısıyla istisnaya isabet eden kısmın hesaplanması gerekir. Şöyle ki; Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat * İndirilebilecek Gider = ————————————————- Toplam Hasılat * Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat – Mesken Kira Geliri İstisnası Örnek Sahibi olduğu konutu 2014 yılında kiraya veren ve TL kira geliri elde eden bir mükellefin başka geliri bulunmamaktadır. Mükellef gayrimenkulü ile ilgili olarak, TL harcama yapmış olup, gerçek gider yöntemini seçmiştir. Gerçek gider yöntemi seçildiğinden TL’lik harcamanın TL’lik istisnaya isabet eden kısmının hesaplanması ve toplam gider içinden ayrıştırılması gerekir. Buna göre; – Vergiye Tabi Hasılat = – = TL – İndirilebilecek Gider = x / = TL Dolayısıyla gider olarak TL değil, TL indirilebilecektir. İstisnaya isabet eden kısım bu şekilde ayrıştırılmış olmaktadır. B- GÖTÜRÜ GİDER USULÜ Gelir Vergisi Kanunu’nun 74. maddesinde, isteyen yükümlülerin, bir önceki bölümde açıklanan gerçek giderlere karşılık olmak üzere hâsılatlarının %25’ini götürü olarak indirebilecekleri kabul edilmiştir. Bu usulü seçen mükelleflerin götürü gidere ilişkin orana %25 isabet eden tutar dışında, maddede bahsi geçen gerçek giderlerden herhangi birisini ayrıca indirmeleri söz konusu olamayacaktır. Çalışmanın sonunda götürü gider usulü ile ilgili örneklere yer verilmiştir. Götürü gider usulü ve gerçek gider usulünün seçilmesinde mükelleflere seçimlik hak tanınmıştır. Ancak götürü gider usulünü seçenler iki yıl geçmedikçe gerçek usule dönemeyeceklerdir VI- KİRA GELİRLERİNE UYGULANACAK İNDİRİMLER NELERDİR? Konut veya işyeri kira geliri elde eden mükellefler yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinde istisna ve giderler düşüldükten sonra kalan kira tutarı üzerinden ayrıca aşağıda sayılan giderleri indirim konusu yapabileceklerdir. Beyan edilen gelirin %15ini ve asgari ücretin yıllık tutarını TL aşmamak şartıyla mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri kazançtan indirim konusu yapılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus sigortanın Türkiye’de kâin ve merkezi Türkiye’de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması, prim tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması ve ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin safi tutarının hesaplanması sırasında ayrıca indirilmemiş bulunması şarttır. Eşler veya çocuklar ayrı beyanname veriyorlarsa bunlara ait prim kendi gelirlerinden indirilir. Beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları. Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5’ini kalkınmada öncelikli yöreler için % 10’unu aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar. Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı. Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı. Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen; a Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin ticari olmayan ulusal veya uluslararası organizasyonların gerçekleştirilmesine, b Ülkemizin uygarlık birikiminin kültürü, sanatı, tarihi, edebiyatı, mimarisi ve somut olmayan kültürel mirası ile ilgili veya ülke tanıtımına yönelik kitap, katalog, broşür, film, kaset, CD ve DVD gibi manyetik, elektronik ve bilişim teknolojisi yoluyla üretilenler de dahil olmak üzere görsel, işitsel veya basılı materyallerin hazırlanması, bunlarla ilgili derleme ve araştırmaların yayınlanması, yurt içinde ve yurt dışında dağıtımı ve tanıtımının sağlanmasına, c Yazma ve nadir eserlerin korunması ve elektronik ortama aktarılması ile bu eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılmasına, d 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunukapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması, rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri yapılması ve nakil işlerine, e Kurtarma kazıları, bilimsel kazı çalışmaları ve yüzey araştırmalarına, f Yurt dışındaki taşınmaz Türk kültür varlıklarının yerinde korunması veya ülkemize ait kültür varlıklarının Türkiye’ye getirtilmesi çalışmalarına, g Kültür envanterinin oluşturulması çalışmalarına, h 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınır kültür varlıkları ile güzel sanatlar, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki ürün ve eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılması ve güvenliklerinin sağlanmasına, i Somut olmayan kültürel miras, güzel sanatlar, sinema, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki üretim ve etkinlikler ile bu alanlarda araştırma, eğitim veya uygulama merkezleri, atölye, stüdyo ve film platosu kurulması, bakım ve onarımı, her türlü araç ve teçhizatın tedariki ile film yapımına, j Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale ve konser gibi kültürel ve sanatsal etkinliklerin sergilendiği tesislerin yapımı, onarımı veya modernizasyon çalışmalarına, İlişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan her türlü bağış ve yardımların % 100’ü; 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunile tarihli ve 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için % 50’si. Bakanlar kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığıyla makbuz mukabili yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı. İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı. Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar; Yüksek Öğretim Kanununa göre üniversitelere ve Yüksek Teknoloji Enstitüsüne makbuz karşılığı yapılan nakdi ve ayni bağışlar ile vakıf üniversitelerine yapılan bağış ve yardımlar; Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa göre yapılan bağış ve yardımlar; Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun Kuruluşu Hakkındaki Kanuna göre yapılan nakdi bağışlar; Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununa göre yapılan ayni ve nakdi bağışlar; Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanununa göre yapılan ayni-nakdi bağışlar; Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı Kanununa göre yapılan ayni-nakdi bağışlar; Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununa göre yapılan ayni/nakdi bağışlar; İlköğretim ve Eğitim Kanununun 76 ncı maddesine göre ilköğretim kurumlarına yapılan nakdi bağışların tamamı indirilebilecektir. VII. GİDER FAZLASI VE ZARAR DURUMU Gayrimenkul sermaye iradına konu olan sermayenin kendisinde meydana gelen eksilmeler zarar sayılmaz ve iradın gayri safi miktarının tespitinde gider olarak kabul edilmezler. Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının hesabında giderlerin fazlalığı dolayısıyla doğan zararlar, beş yılı geçmemek üzere gelecek yıllarda elde edilen kira gelirlerinden gider olarak düşülebilir. Bu durumun iki istisnası vardır Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konut veya lojmanların kira bedellerini indirim konusu yapmaları durumunda bir zarar doğması halinde, bu zararın gelecek yıllarda elde edilen gayrimenkul sermaye iradından indirim konusu yapılması söz konusu değildir. olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkule ait hasılattan indirim konusu yapılan iktisap bedelinin % 5’i oranındaki tutarın indirilemeyen kısmı gider fazlalığı olarak dikkate alınamaz. VIII- EMSAL KİRA BEDELİ ESASI A- EMSAL KİRA BEDELİNİN TESPİTİ Emsal kira bedeli uygulaması gayrimenkul sermaye iratlarının vergilendirilmesinde kullanılan bir vergi güvenlik müessesesidir. Emsal kira bedeli gayrimenkulün kira ücreti almadan başkasının kullanımına bırakılması durumunda ya da kira ücretinin emsal kira bedelinden düşük olması durumunda devreye giren bir düzenlemedir. Bu tip durumlarda gayrimenkulün emsal kira bedeli, gayrimenkulün kirası sayılmaktadır. Emsal kira bedeli bina, arazi, mal ve haklarda ayrı ayrı tespit edilmektedir. Bina ve arazilerde emsal kira bedeli, yetkili özel makamlarca veya mahkemelerce saptanmış kiradır. Kira mevzuatına göre kira takdir veya tespit etmeye yetkili makamlar, mahkeme veya yetkili özel makamlardır. Böyle bir makam yoksa veya söz konusu bina ve arazi için kira takdir veya tespiti yapılmamış ise, emsal kira bedeli, Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen vergi değerinin %5’idir. Vergi değeri bina ve arazinin rayiç bedelidir. Rayiç bedel ise, Emlak Vergisi Kanunu’nun 29. maddesi ve aynı maddede sözü edilen “emlak vergisine matrah olacak vergi değerinin takdirine ilişkin tüzük” hükümlerine göre saptanmaktadır. Örnek Bay Y emlak vergisi değeri TL olan konutlarından birini bedelsiz olarak arkadaşının kullanımına bırakması halinde kira bedeli tahsil etmemiş olmasına rağmen TL x %5 = TL emsal kira bedeli üzerinden yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek suretiyle vergi ödeyecektir. B- EMSAL KİRA BEDELİNİN HANGİ DURUMLARDA UYGULANACAĞI VE UYGULANMAYACAĞI Emsal kira bedeli kiraya verilen mal ve haklara ait kiranın, emsal kira bedelinden düşük olması, mal ve hakların bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması durumunda uygulanacaktır. Emsal kira bedeli esası aşağıdaki durumlarda ise uygulanmayacaktır – Boş kalan gayrimenkullerin muhafazası amacıyla bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması durumunda. Örneğin, bir yazlığın kışın korunması suretiyle münasip bir kısmının bekçiye tahsis edilerek bırakılması gibi. – Binaların mal sahiplerinin usul anne, baba, anneanne, babaanne, nine, dede, füru çocuk, torun veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi durumunda Usul, füru veya kardeşlerden her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnızca birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz, kardeşler evli ise eşlerinden sadece biri için emsal kira bedeli hesaplanmaz, Örnek Bay A evlidir ve babası tarafından kendisine bedelsiz olarak bir ev tahsis edilmiş olup bu evde ikamet etmektedir. Bay A’nın eşi Bayan B’nin babası da kendilerine bedelsiz olarak başka bir konut tahsis etmiştir. Bu durumda evli eşlere babaları tarafından iki tane bedelsiz konut tahsisi söz konusudur. Sadece bir konut için emsal kira bedeli uygulanmayacak, diğer konut için ise emsal kira bedeli hesaplanacaktır. – Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi durumunda – Genel bütçeye dâhil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalarda, emsal kira bedeli uygulanamaz GVK madde 73/2. Diğer yandan emsal bedelden düşük tutarda elde edilen kira gelirinin kira sözleşmesi, ödemeye ilişkin banka dekontu veya havale makbuzu vb. belgelerle veya kiracının ifadesiyle ispat veya tevsik edildiği durumlarda ayrıca emsal kira bedeli karşılaştırılması uygulaması yolun gidilmemektedir. Söz konusu ispat veya tevsik işlemine ise ancak beyan edilen kira gelirlerinin gerçek durumu yansıtmadığına ilişkin karinelerin bulunması veya vergi incelemeleri sırasında yetkililerce talep edilmesi durumunda başvurulmaktadır GVK İç Genelgesi Sıra No1999/1. IX- BEYANNAME NE ZAMAN VE NEREYE VERİLECEK? – 2014 yılı kazançlarına ilişkin beyanname 25 Mart 2015 tarihine kadar verilecektir. – Türkiye’yi terk edenler yurtdışına çıkma tarihinden önceki 15 gün içinde vereceklerdir. – Ölüm halinde mirasçılar ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde vereceklerdir. Beyanname, kayıtlı bulunulan vergi dairesine verilecektir. Beyanname, elden verilebileceği gibi posta ile de gönderilebilecektir. Bunun yanında 26 Sıra No’lu VUK Sirkülerine göre internet yoluyla da elektronik beyanname beyanda bulunmak mümkündür. Beyanname taahhütlü olarak posta ile gönderildiğinde, postaya veriliş tarihi beyannamenin verildiği tarih olarak kabul edilecektir. Beyanname normal adi posta ile gönderilirse, beyannamenin vergi dairesine ulaştığı tarih beyannamenin verildiği tarih olarak kabul edilecektir. 252 Sıra Gelir Vergisi Genel Tebliği açıklamaları çerçevesinde, işyeri kira gelirleri ile ilgili olarak, tevkif yolu ile kesilen vergilerin mahsubunda; mükelleflerin kendilerinden vergi tevkifatı yapan vergi sorumlularının kiracının adı soyadı, unvanı, vergi dairesi ve vergi kimlik numaralarını, kesintiye esas alınan brüt tutarları, kesilen vergileri ve kesinti yapılan dönemleri gösteren tabloyu yıllık beyanlarına eklemeleri gerekir. X- BEYANNAME VERİLMEMESİ HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER Kira gelirini beyan etmeyenlerden, ödemedikleri vergi, cezalı olarak alınmaktadır. Beyanda bulunmayanlar; – TL’lik konut kira geliri istisnasından yararlandırılmamakta, – Vergi dairesi, durumu tespit ettiğinde; iki kat birinci derece usulsüzlük cezası kesmektedir. Kira gelirini takdir komisyonu takdir etmekte, bunun üzerinden de vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte vergi alınmaktadır. XI- KİRA ÖDEMELERİNİN BANKADAN YAPILMA ZORUNLULUĞU Gayrimenkul sermaye iratlarının izlenebilirliğini ve denetimini kolaylaştırmak, özellikle konut ve işyeri kira gelirlerinde oluşan kayıt dışılığı azaltmak amacıyla kira ödemelerinin banka kanalı ile yapılmasına yönelik bazı düzenlemeler yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. 268 Seri No’lu GVK Genel Tebliğine göre; – Konutlarda, her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edenler; – İşyerlerinde ise herhangi bir miktar ile sınırlı olmaksızın işyerini kiraya verenler ile kiracıların, kiraya ilişkin tahsilât ve ödemelerini banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunlu hale getirilmektedir. Mükelleflerce her bir konut için aylık tutarı 500 TL’nin altındaki konut kira geliri ile mahkeme ve icra yoluyla yapılan konut ve işyeri kira gelirine ilişkin tahsilâtlar tebliğle getirilen zorunluluk kapsamında değildir. Öte yandan aynî olarak yapılan ödemeler de zorunluluk kapsamında değildir. Konutlarda tevsik zorunluluğu sadece kiraya vereni kapsamaktadır mülk sahibi. İşyerlerinde ise hem kiraya veren hem de kiracıları kapsamaktadır. Getirilen zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, 2014 yılı için; birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında TL’den, ikinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 600 TL’den, bunlar dışında kalanlar hakkında 300 TL’den az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın %5’idir. XII- KİRA KAZANÇLARINDA DEFTER, KAYIT VE BELGELERİN SAKLANMASI VUK 208’e göre defter tutmaya mecbur olan gerçek kişiler gelir vergisine tabi menkul ve gayrimenkul sermayelerle bunlardan elde edilen iratları ve bunlara ilişkin giderleri defteri kebir veya işletme hesabının veya serbest meslek erbabı kazanç defterinin ayrı bir sayfasına veya ayrı bir deftere veyahut bir cetvele ayrı ayrı kaydetmeye mecburdurlar. Ancak bu hesap mükellefin diğer kazançlarını tespit için tuttuğu hesaplara karıştırılmaz ve onlar ile birleştirilmez. Defter tutmak zorunda olmayan mükellefler ise sadece kiralama işlemi ile ilgili belgeleri aklamakla yükümlüdürler. Kira kontratı, banka dekontları, makbuzlar, gider belgeleri vb tüm dokümanlar muhafaza edilmek durumundadır. Olası vergi incelemelerinde mükellefler bu belgeleri ibraz edeceklerdir. XIII- KONUT VEYA İŞYERİ KİRA GELİRLERİNİN BEYANINA İLİŞKİN ÖRNEKLER Aşağıdaki örneklerin hesaplanmasında 2014 yılı gelir vergisi tarifesi esas alınmıştır. 2014 YILI GELİR VERGİSİ TARİFESİ TL’ye kadar % 15 TL’nin TL’si için TL, fazlası % 20 TL’nin TL’si için TL, fazlası % 27 TL’den fazlasının TL’si için TL, fazlası % 35 ÖRNEK-1 Mükellef Bayan Z, İstanbul’da bulunan dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu, 2014 takvim yılında TL kira geliri elde etmiştir. Beyana tabi başka geliri bulunmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir. Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. Gayrisafi İrat Toplamı TL Vergiden İstisna Tutar TL Kalan – TL % 25 Götürü Gider x % 25 TL Vergiye Tabi Gelir TL Hesaplanan Gelir Vergisi TL. İçin TLKalan=525 TL İçin 141,75 TL TL Ödenecek Gelir Vergisi TL ÖRNEK-2 Mükellef Bay S, Bursa’da bulunan dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu, 2014 yılında TL, işyeri olarak kiraya verdiği daireden ise TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden TL tevkifat yapılmıştır. Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir. Söz konusu mükellefin mesken kirası gelirinin istisna haddini aşan kısmı ile tevkifata tabi tutulan işyeri kirasının toplamı TL’yi aştığından, mesken ve işyeri kira gelirleri birlikte beyan edilecek olup, buna ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. Gayrisafi İrat Toplamı TL Vergiden İstisna Tutar TL Kalan TL % 25 Götürü Gider x % 25 TL Vergiye Tabi Gelir TL Hesaplanan Gelir Vergisi TL için TL Kalan= TL için TL TL Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler TL Ödenecek Gelir Vergisi 55 TL ÖRNEK-3 Mükellef Bay F, İzmir’de bulunan dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu, 2014 yılında TL kira geliri elde etmiştir. Mükellef 2014 yılı için yaptırdığı hayat sigortası kapsamında TL prim ödemiş ve Devlete ait bir hastaneye tarihinde 500 TL makbuz karşılığı bağışta bulunmuştur. Beyana tabi başka geliri bulunmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir. Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. Gayrisafi İrat Toplamı TL Vergiden İstisna Tutar TL Kalan TL TL % 25 Götürü Gider TL X %25 TL Safi İrat TL – TL TL Hayat Sigortasına Ödenen Katkı Payı * TL Okul, Yurt ve Sağlık Tesisleri için Yapılan Bağış ve Yardımlar ** 500 TL Vergiye Tabi Gelir – + 500 TL Hesaplanan Gelir Vergisi TL için TL Kalan= TL için TL TL Ödenecek Gelir Vergisi TL * Hayat sigortalarında ödenen primlerde indirilecek miktar beyan edilen gelirin % 15’ini geçemeyeceği gibi ödenen primlerin % 50’si olarak dikkate alınacaktır.** Tamamı indirilebilir. ÖRNEK-4 Mükellef Bayan V, Samsun’da bulunan ve işyeri olarak kiraya verdiği mülkünden TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden TL tevkifat yapılmıştır. Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir. Tevkifata tabi tutulan işyeri kirasının bedeli TL’yi aştığından elde edilen kira gelirinin beyan edilmesi gerekmektedir. Bu durumda gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. Gayrisafi İrat Toplamı TL % 25 Götürü Gider x % 25 TL Vergiye Tabi Gelir TL Hesaplanan Gelir Vergisi TL için TL Kalan = TL için TL TL Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler TL Ödenecek Gelir Vergisi 0 TL İade Alınacak Gelir Vergisi TL ÖRNEK-5 Mükellef Bay F, işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden yıllık TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden TL tevkifat yapılmıştır. Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir. Tevkifata tabi tutulan işyeri kirasının bedeli Türk Lirasını aştığından elde edilen kira gelirinin beyan edilmesi gerekmektedir. Bu durumda gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. Gayrisafi İrat Toplamı TL % 25 Götürü Gider x % 25 TL Vergiye Tabi Gelir TL Hesaplanan Gelir Vergisi TL için TL Kalan = TL için TL TL Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler TL Ödenecek Gelir Vergisi 260 TL ÖRNEK-6 Mükellef Bay K, TL değerinde olan kredi ile aldığı ve işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden yıllık TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden TL tevkifat yapılmıştır. Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, gerçek gider yöntemini seçmiştir. Yıl içerisinde gayrimenkul alımı için kullandığı kredi borcu nedeniyle faiz ödemiştir. Ayrıca TL sigorta harcaması yapmıştır. Tevkifata tabi tutulan işyeri kirasının bedeli Türk Lirasını aştığından elde edilen kira gelirinin beyan edilmesi gerekmektedir. Bu durumda gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. Gayrisafi İrat Toplamı TL Gerçek Giderler – Faiz ödemesi TL – Sigorta harcaması TL TL Vergiye Tabi Gelir TL Hesaplanan Gelir Vergisi TL için TL Kalan = TL için TL TL Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler TL Ödenecek Gelir Vergisi TL ÖRNEK-7 Bayan Y 2014 yılı içinde TL emekli maaşı dışında konut olarak kiraya verdiği taşınmazından TL gelir elde etmiştir. Götürü gider yöntemini tercih eden Bayan Y’nin başka bir geliri bulunmamaktadır. Bu durumda Bayan Y’nin kazancı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır. Emekli maaşı GVK 23/11 hükmü uyarınca vergiden istisnadır ve beyannameye dahil edilmeyecektir. Toplam TL konut kirası gelirine konut istisnası uygulanacak ve ödenmesi gereken vergi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır Gayrisafi İrat Toplamı TL Vergiden İstisna Tutar TL Kalan TL % 25 Götürü Gider x % 25 TL Vergiye Tabi Gelir TL Hesaplanan Gelir Vergisi TL için TL Kalan= TL için 905 TL TL Ödenecek Gelir Vergisi TL ÖRNEK-8 Doktor olarak hastanede ücretli çalışan Bay D 2014 yılı içinde brüt TL ücret geliri elde etmiştir. Sahip olduğu taşınmazlarından birini konut olarak kiraya vermiş TL kazanç elde etmiştir. Diğerini ise işyeri olarak kiraya vermiş net TL brüt TL gelir sağlamıştır. Bankadaki mevduat hesabına TL faiz tahakkuk etmiştir. İşyeri kazancından TL stopaj yapılmıştır. Götürü gider yöntemini seçen Bay D’nin kazancı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır. Tek işverenden alınan ücret ve banka mevduat faizi Gelir Vergisi Kanunu düzenlemeleri gereği beyan edilmeyecektir. Kira kazançları toplamı ise TL’yi aştığından beyan edilecektir. Konut kira geliri TL, işyeri kira geliri ise brüt TL olarak beyan edilecektir. Diğer yandan Bay D’nin elde ettiği kazançların toplamı TL olduğundan ve TL’yi aştığından konut istisnasından yararlanması mümkün değildir. İşyeri kazançları üzerinden yapılan stopajlar ise mahsup edilecektir. Buna göre hesaplama şu şekilde olacaktır. Gayrisafi İrat Toplamı TL % 25 Götürü Gider x % 25 TL Vergiye Tabi Gelir TL Hesaplanan Gelir Vergisi TL için TL Kalan = TL için TL TL Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler TL Ödenecek Gelir Vergisi TL Kira Stopajı Nedir? Kira stopajı ticari taşınmazların brüt kiralarına yansıtılan bir vergi çeşididir. Kira stopajı kiracı tarafından ödenir. Standart kullanımlar için yapılan kiralamalarda kira stopajı uygulanmaz. Ticari bir amaçla kiralanan gayrimenkuller için ödenen kira tutarları stopaja tabi tutulur. Örneğin bir işyeri kiralayan bir kişi kira ödemesini mal sahibine yaparken aynı zamanda stopaj vergisini de ödemekle yükümlüdür. Kiracılar kira stopajını ilgili vergi dairesine ödeyebilirler. Kira stopajı her kira ödemesi yapıldığında uygulanır. Dolayısıyla kiracılar her ay kira stopajı ödemelidir. Eğer kiracı peşin olarak 3 aylık kira ödemesi yaptıysa 3 aylık dönemin kira stopajını da tek seferde ödemelidir. Kira stopajının ödenmesinde mal sahibi hiçbir şekilde sorumlu değildir. Kiracı kira stopajını ödemediği takdirde faizler uygulanır, faizlerden sonra söz konusu vergi hala ödenmemiş ise tahliye işlemleri başlatılır ve haciz sürecine girilir. Kira Stopajı Nasıl Hesaplanır? Kira stopajı vergisinin hesaplanması oldukça basit formüllere dayalıdır. Ticari amaçla bir gayrimenkul kiralayan kiracının ödemesi gereken brüt kira ücretinin %20’lik kısmı kira stopajını temsil eder. Mal sahibi ve kiracı arasında yapılan kira sözleşmesinde brüt kira ücreti yer alır. Bu sözleşmede yer alan rakama göre kira stopajı ödemesi gerçekleştirilir. Net kira ücretinden brüt kira ücreti hesaplanabilir. Aynı şekilde brüt kira ücretinden de net kira tutarı hesaplanabilir ve ödenmesi gereken kira stopajı tutarı elde edilebilir. Bir aylık kira ödemesi TL olan bir işyeri için Brüt kira bedeli = TL x %20 = 800 Kiracı her ay boyunca 800 TL kira stopajı vergisini vergi dairesine ödemelidir. Geriye kalan TL ise net kira tutarıdır. Net kira tutarı kiracı tarafından mal sahibine ödenir. Kira Stopajı Oranı Kira stopajı oranı %20’dir. Günümüzde yürürlükte olan her vergi çeşidi için vergi dilimleri bulunur. Vergi dilimi verginin hesaplanmasında kullanılan orana verilen isimdir. Kira stopajı vergisi brüt kira tutarına %20 oranında yansıtılır. Mal sahibine aylık olarak kira ödeyen kiracı kira sözleşmesinde belirtilen kira ücretinin %20’sini her ayın 23. gününden itibaren vergi dairesine ödemelidir. Kiracı stopaj vergisini ödemediği takdirde taşınmazdan tahliyesi istenebilir. Ayrıca faizler uygulanabilir ve ihmalin devamı halinde haciz işlemleri de başlatılabilir. Net Kiradan Brüt Kira ve Stopaj Hesaplanması Belirli formüllerle net kira ücretinden brüt kira ücreti hesaplaması yapılabilir. Bu hesaplama sayesinde kiracının ödediği stopaj tutarı da belirlenebilir. Net kira tutarından brüt kira tutarı hesaplayabilmek için Net kira oranı 1,25 ile çarpılır. Aynı zamanda net kira oranı 0,80’e de bölünebilir. Bu işlemlerin sonucunda çıkan rakam brüt kira kirası TL olan bir işyeri için x 1,25 = brüt kira tutarıdır. TL net kira tutarından stopaj tutarını hesaplayabilmek için / 0,80 = brüt kira tutarıdır. Brüt kira tutarının %20’si stopaj vergisidir. x %20 = Kiracı TL stopaj vergisi öder. Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın. Kira Stopajından Brüt ve Net Kira Tutarı Hesaplama Kiracının halihazırda ödemekte olduğu kira stopajı tutarından brüt ve net kira tutarı da hesaplanabilir. %20 oranındaki kira stopajı TL olan bir işyerinin brüt ve net kira tutarını hesaplayabilmek için / 20 = 100 100 x 100 = TL brüt kira tutarıdır. Net kira tutarını hesaplayabilmek için brüt kira tutarından stopaj tutarının çıkarılması gerekir. – = TL net kira tutarıdır. Kimler Kira Stopajı Vergisinden Muaftır? Ticari amaçlarla kiralanan taşınmazların büyük bir bölümüne yansıtılan kira stopaj vergisinden muaf olan taraflar da bulunur. Kira stopajı vergisinden muaf tutulacak taraflar 193 numaralı Gelir Vergisi Kanunu’nun 95. maddesinde yer alır. Güncel yasalara göre ticari bir gayrimenkul kiraladıktan sonra kira stopajı ödemekten muaf tutulan taraflar şu şekildedir ● Çalışmaları karşılığında elde ettikleri maaşları yurtdışı merkezli bir ödeme noktasından alanlar ● Diğer ülkelere ait konsolosluk ve elçiliklerde görev yapan memurlar ile hizmetliler ● Yıllık olarak ödenmesi gereken vergilere dair beyanname düzenleyen ve ödeme yapan kişiler Kira Stopajı Vergisi Ödenmezse Ne Olur? Kira stopajı ödenmediğinde kiracı aşamalı olarak çeşitli yaptırımlara tabi tutulur. Kira stopajı resmi olarak aylık periyotlar halinde tahsil edilmesi zorunlu olan bir vergi çeşididir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 95. maddesinde yer alan kriterleri taşımayan ve ticari amaçla bir taşınmaz kiralayan herkes kira stopajı vergisini ödemek zorundadır. Kira stopajı ödemesinden hiçbir şekilde sorumlu olmayan mal sahibi kiracı kira stopajını ödemediği takdirde kiracının tahliyesini talep etme hakkına sahiptir. Kiracı stopaj ödemesini ihmal ettiği süre boyunca faiz uygulanır. Söz konusu faiz ödenmesi gereken stopaj tutarına mütemadiyen eklenmeye devam eder. Kiracı ödemeyi ihmal ettiği süreler boyunca işleyen faizleri de ödemek durumunda kalır. Hâlâ ödeme yapmayan kiracı için haciz işlemleri başlatılabilir. Kiracılar haciz ve tahliye işlemlerine tabi tutulmamak için stopaj vergilerini usule uygun bir şekilde ödemelidir. Her ay düzenlenecek vergi beyannameleri ve uygun bir ticari planla birlikte kiracılar stopaj ödemelerini aksatmadan yapabilir. Kullanan 10 kişiden 9’unun önerdiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile e fatura ve e arşiv faturalarınızı dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebilir, gelir-gider takibi ve stok takibinizi gerçekleştirebilirsiniz. Aklınıza takılan soruları sorabileceğiniz uzmanlarımız ve işletmenize özel çözümler sayesinde tek bir yerden tüm işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin. 14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın. Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz; Stopaj Nedir Nasıl Hesaplanır?Basit Usule Nasıl Geçilir?Matrah Artırımı Hesaplama Nasıl Yapılır? Hem konut, hem de işyeri kira geliriniz var. Ne yapacak, nasıl beyanname vereceksiniz? Konut kira gelirinin 3 bin 300 TL’yi aşan kısmı ile işyeri kira gelirinin toplamı 27 bin TL’yi aşıyorsa hem konut hem de işyeri kira geliri beyan edilecek. Aşmıyorsa, işyeri kira geliri beyannameye dahil edilmeyecek. Uygulamada en çok tereddüt edilen konulardan biri de hem konut hem de işyeri kira geliri elde edenlerin durumu ile ilgili. 2014 yılında hem konut hem de üzerinden vergi kesintisi yapılmış işyeri kira geliri elde edenler açısından 27 bin TL’lik beyan sınırının hesaplanmasında, 3 bin 300 TL’lik konut kira geliri istisna tutarının üzerindeki konut kira geliri ile brüt vergi kesintisi öncesi işyeri kira gelirinin toplamı dikkate alınacak. Konut kira gelirinin 3 bin 300 TL’yi aşan kısmı ile işyeri kira gelirinin toplamı 27 bin TL’yi aşıyorsa hem konut hem de işyeri kira geliri beyan edilecek. Aşmıyorsa, işyeri kira geliri beyannameye dahil edilmeyecek, sadece 3 bin 300 TL’yi aşan konut kira geliri beyan edilecek. Konut kira gelirinin, 3 bin 300 TL’nin altında olması halinde de konut kira geliri toplama dahil edilmeyecek. ÖRNEK 1 Ahmet bey 2014 yılında 12 bin TL konut kira geliri, 12 bin TL vergi kesintisine tabi tutulmuş işyeri kira geliri elde etmiş olsun. Ahmet beyin konut kira gelirinin 3 bin 300 TL’si gelir vergisinden müstesna olup, geri kalan 8 bin 700 TL ile işyeri kira gelirinin toplamı 20 bin 700 TL olur. Bu tutar 27 bin TL’yi aşmadığından, Ahmet bey işyeri kira gelirini beyannameye dahil etmeyip, sadece konut kira gelirini beyan edecek. ÖRNEK 2 Mehmet bey 2014 yılında 3 bin TL konut kira geliri, 24 bin TL vergi kesintisine tabi tutulmuş işyeri kira geliri elde etmiş olsun. Mehmet beyin konut kira geliri 3 bin 300 TL’lik istisna tutarının altında kaldığı için toplama dahil edilmeyecek. İşyeri kira geliri de 27 bin TL’lik beyan sınırını aşmadığından, Mehmet bey kira gelirlerinin her ikisini de beyan etmeyecek. ÖRNEK 3 Ali bey 2014 yılında 12 bin TL konut kira geliri, 24 bin TL de vergi kesintisine tabi tutulmuş işyeri kira geliri elde etmiş olsun. Ali beyin konut kira gelirinin 3 bin 300 TL’si gelir vergisinden müstesna olup, geri kalan 8 bin 700 TL ile işyeri kira gelirinin toplamı 32 bin 700 TL olur. Bu tutar 27 bin TL’yi aştığından, Ali bey hem konut kira gelirini hem de işyeri kira gelirini beyan edecek. Görüldüğü gibi, Ali beyin işyeri kira geliri 27 bin TL’nin liranın altında olmakla birlikte, konut kira gelirinin istisna tutarını aşan kısmı ile birlikte toplamı 27 bin TL’yi aştığından, işyeri kira gelirini de beyannameye dahil edecek. KİRACI STOPAJI YATIRMAZSA NE OLUR? İşyerini kiraya veren kişinin, kiracının kira stopajını beyan etmemesinden ya da vergi dairesine yatırmamasından dolayı herhangi bir sorumluluğu yok. İşyeri sahibinin beyan edilmeyen veya beyan edilmiş olmakla birlikte ödenmemiş olan stopajdan sorumlu olabilmesi için Maliye Bakanlığınca müteselsil sorumlulukla ilgili usul ve esasların belirlenmesi gerekiyor. İşyeri kira ödemelerinde, kiracının stopaj vergi kesintisi yapmaması halinde, mal sahibinin de müteselsilen sorumlu olacağı yönünde, Maliye Bakanlığınca bir belirleme yapılmadığından, beyan edilmeyen veya beyan edilmekle birlikte ödenmeyen kira stopajından dolayı gayrimenkul sahibinin sorumluluğu söz konusu değil. KİRADAN KESİLEN VERGİLERİN MAHSUBU İşyeri kiralarından kesilen verginin, kira geliri nedeniyle beyanname verildiği zaman hesaplanan vergiden mahsubu için “stopajın yatırılmış olması koşulu” aranmıyor. Yıllık beyanname ile beyan edilen kira geliri üzerinden hesaplanan vergiden, yıl içinde kesilen vergilerin mahsubunda; kesilen verginin beyan edilen kira gelirine ilişkin olması, kesintiyi yapan vergi sorumlularının adı-soyadı veya unvanını, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numaralarını, kesintiye esas alınan brüt tutarları, kesilen vergiler ile kesinti yapılan dönemleri gösteren tablonun yıllık beyannameye eklenmesi yeterli. Kaynak Muhasebe Network İşyeri Kira Stopajı ödeme aşamasında yapılan gelir vergisi kesintisidir. Gelir vergisi normalde gelir elde eden kişi tarafından beyanname verilerek ödenir. Mükellef gelirini beyan etmekle ve geliri üzerinden hesaplanan vergiyi ödemekle yükümlüdür. Bazı durumlarda gelir beyanına gerek kalmaz çünkü ödeme aşamasında gelir vergisinden kesinti yapılabilir. İşyerleri kira gelirlerinden işte bu şekilde stopaj ile vergi anında tahsil edilmiş olur. Kira stopajı işyeri olarak kiraya verilen gayrimenkullerin brüt kira bedeli üzerinden alınan vergidir. Stopajı ödeme yükümlülüğü kiracıdadır. Stopajı gerçek kişi, dernek ve vakıflardan kiralanan işyerlerinde söz konusudur. Eğer gayrimenkul bir şirketten kiralanmışsa şirket fatura keser ve kiracı stopaj değil KDV öder. İşyeri kira stopajı nedir? İşyeri olarak kullanılan gayrimenkul eğer şahıstan kiralanmış ise brüt kira bedeli üzerinden stopaj vergi kesintisi uygulanır. Brüt ile net kira arasındaki fark stopajdır. Stopaj gayrimenkul sahibinin gelirinden kesilir ancak kiracı tarafından vergi dairesine ödenir. Stopaj nasıl hesaplanır? Brüt kira tutarı %20 ile çarpılarak stopaj hesaplanır. Kontratta brüt kira belirtilmiyor ise net kira tutarını %25 ile çarparak stopajı hesaplayabilirsiniz. Örnek stopaj hesaplama Ahmet bey lira brüt kira ile gayrimenkulünü işyeri olarak kiraya verdi ise lira brüt kira X %20 = lira stopaj kesintisi Net kira lira olur bu durumda Bu durumda kiracı lira brüt kiranın lirasını stopaj olarak vergi dairesine yatıracak, lira net kira bedelini de gayrimenkul sahibi Ahmet beye ödeyecektir. Eğer kira bedeli kontrata sadece net olarak yazıldı ise lira net kira X %25 = lira stopaj kesintisi Brüt kira lira olur bu durumda Bu durumda kiracı lira net kirayı Ahmet bey, lirayı stopaj olarak vergi dairesine yatıracaktır. Kira stopajı ne zaman ödenir? Kira stopajının ödenmesi gereken tarihleri vergi takviminden takip edebilirsiniz. Kira kontratında nasıl yazılır? Kontratta kira bedelini net ve brüt olarak yazmak açıklayıcı olacaktır. Kontrata ayrıca şöyle bir madde eklenebilir “Kira bedeli net olup, kiracı netten hesaplanacak olan gelir vergisi kesintisini kiradan ayrı olarak düzenli bir şekilde yatıracaktır. Ayrıca muhtasar vergi makbuzlarının kopyasını mal sahibine düzenli olarak gönderecektir.” Stopajın amacı nedir? Kira stopajı verginin hızlı tahsil edilmesini sağlıyor. Ayrıca idare açısından vergiyi toplamak için yapılan emek ve masrafları azaltıyor. Vergi ödemeden önce kesildiği için vergi mükellefinin vergi yükünü daha az hissetmesini sağlıyor. İşyerini kiralayan bir işletme vergi ödemeleri ile genelde daha iç içe, çoğunlukla bir muhasebecisi var. Bu tür ödemeleri yapması daha veren bir şahıs olduğu için onun işi kolaylaşmış oluyor.

işyeri kira faturası nasıl kesilir